Tiki taka là tên hồ nước ngọt cao nhất thế giới, cụm từ này cũng là để ám chỉ lối đá được xem là đỉnh cao thống trị tuyệt đối bóng đá thế giới giai đoạn 2008-2012. Vậy tiki taka là gì? tại sao lối đá tiki taka lại mang đến thành công cho Barcelona và đội tuyển Tây Ban Nha trở thành niềm tự hào của bóng đá xứ Catalan hãy cùng Bongdalive HD tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Tiki taka là gì?
Tiki taka là chiến thuật được nhắc đến nhiều nhất trong thế giới bóng đá, tuy nhiên ngay cả đối với anh em culi không phải ai cũng thực sự hiểu tiki taka là gì hay cách thức triển khai chiến thuật chơi hoa mỹ đẹp mắt nhất thế giới này.
Nguồn gốc tên gọi và ý nghĩa Tiki taka là gì?
Tiki taka là tên hồ nước ngọt cao nhất thế giới cũng là cái tên ví von sự đỉnh cao của chiến thuật này, ngoài ra trong tiếng Tây Ban Nha còn đồng âm với từ Tiqui Taca, đây là một thuật ngữ trong bóng đá Tây Ban Nha. Nghĩa của Tiqui Taca là di chuyển và chuyền. Như vậy trái ngược hoàn toàn với Taca dada là một lối chơi đơn giản chống biên tạt cánh đánh đầu, tiki taka có cách triển khai phức tạp và hoa mỹ hơn rất nhiều. Với cách chơi tiki taka các cầu thủ ưu tiên khả năng kiểm soát bóng bằng những đường chuyền và chạy liên tục để chiếm lĩnh khoảng trống.
Chiến thuật tiki taka là gì và sự bất lực của các đối thủ?
Như đã đề cập ở trên chiến thuật tiki taka là chiến thuật sử dụng sơ đồ 4-3-3 hoặc 3-4-3 cùng triết lý bóng đá kiểm soát chuyền ngắn liên tục ưu tiên quyền kiểm soát bóng. Với triết lý bóng đá đặc trưng cùng tài năng vượt trội của lứa cầu thủ trưởng thành từ lò Lamasia trứ danh những đội bóng áp dụng lối chơi tiki taka thời điểm đó là nỗi kinh hoàng của Ri con cũng như các đối thủ của họ.
Vậy tại sao lại có sự vượt trội và thống trị tuyệt đối đó?
Sự đồng bộ tư duy chiến thuật của các cầu thủ.
Tất cả những cầu thủ đá trong hệ thống tiki taka đều phải nắm rất rõ tư duy chiến thuật này. Họ thường là những người được đào tạo từ lò Lamasia, ngay từ nhỏ đã được đào tạo rất kĩ về tư duy chơi bóng, cảm quan không gian, chạm một định hướng. Cùng với đó việc tập luyện cùng nhau lâu năm các cầu thủ này cũng cực kì hiểu nhau, ăn ý trong các tình huống phối hợp.
Sự linh hoạt của các tiền vệ
Ở thời kì đỉnh cao bộ 3 tiền vệ của Barcelona và Tây Ban Nha là Xavi, Ineresta, Sergio Busquets luôn thi đấu với trình độ đáng kinh ngạc. Ngoài khả năng cầm giữ bóng vuợt trội, bộ ba tiền vệ xứ Catalan sở hữu sự cơ động tuyệt vời, từ khả năng chiếm lĩnh khoảng trống, thoát pressing hay tổ chức áp sát lấy lại bóng ngay khi mất bóng. Cùng với đó là kĩ thuật tuyệt vời, khả năng xâm nhật vòng cấm thông minh khiến hàng tiền vệ của những đội chơi tiki taka cực kì đáng sợ.
Tài năng vượt trội của các cầu thủ
Các cầu thủ chủ chốt của những đội chơi tiki taka đều là những tài năng hiếm có của bóng đá thế giới. Họ đều sở hữu kĩ thuật thượng thừa, nhãn quan thông minh và khả năng đi bóng bùng nổ. Ngoài những cầu thủ thi đấu ở tuyến trên sở hữu kĩ thuật đi bóng xuất sắc như Iniesta, Leonel Messi, Sergio Busquets, Pedro…. thì ngay đến những cầu thủ thi đấu ở hàng phòng ngự như Gerard Piqué, Dainel Alves,Jordi Alba cũng sở hữu kĩ năng đi bóng xuất sắc. Rất khó để các đội bóng có thể đối đầu với 1 đội có đến 6, 7 cầu thủ có khả năng qua người tốt như vậy.
Những thành tích vô tiền khoáng hậu của các đội chơi tiki taka
Mặc dù chiến thuật này đã mang lại nhiều thành công cho các đội sử dụng nó, nhưng không phải ai cũng nhớ hết được các danh hiệu mà những đội chơi thứ bóng đá này dành được trong thời gian đỉnh cao thì không phải ai cũng nhớ hết.
Với Barcelona là những danh hiệu sau
- Copa del Rey (Cúp Nhà vua Tây Ban Nha): 2008-2009
- UEFA Champions League (Cúp C1 Châu Âu): 2008-2009, 2010-2011
- FIFA Club World Cup (Cúp Câu lạc bộ Thế giới FIFA) 2009
- Vô địch La Liga (Giải Vô địch Tây Ban Nha): 2008-2009, 2009-2010, 2010-2011, 2012-2013
- Supercopa de España (Cúp Siêu Cúp Tây Ban Nha)
Còn đối với Tây Ban Nha, thời thời kì huy hoàng của tikitaka họ đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới vô địch 3 giải đấu lớn liên tiếp là Euro 2008, World Cup 2010, Euro 2012. Với sức mạnh tuyệt đối tiki taka là nỗi ác mộng của mọi đối thủ từ Los Blancos hùng mạnh tới Machester United của mnsd.
Sự lụi tàn của tiki taka, tại sao tiki taka suy tàn?
Giống như mọi chiến thuật, vị trí trong bóng đá. Không có một chiến thuật nào có thể thống trị mãi mãi, giống như vị trí Libero thì tiki taka cũng suy tàn nhanh chóng chỉ sau 5 năm thống trị.
Trận thua 0-7 đánh dấu sự sụp đổ của tiki taka.
Ở loạt trận bán kết Uefa Champions League 2013 Bayern Munich đã đánh bại một Barcelona đang hừng hực khí thế với tổng tỉ số 7-0 sau 2 lượt trận. Sau tiếng còi kết thúc trận đấu của trọng tài, cả sân Nou Camp như chết lặng. Đây cũng là trận đấu đánh dấu cho sự lụi tàn của thứ bóng đá hoa mỹ này.
Sự phát triển của hệ thống hight pressing giết chết tiki taka
Ở cả hai lượt trận kể trên dường như HLV Jupp Heynckes đã tìm được cách khắc chế lối chơi tiki taka trứ danh. Ở cả 2 lượt trận HLV Jupp Heynckes đều có cách tiếp cận rất lạ so với các đội bóng thời đó. HLV này chỉ đạo khối đội hình 4-2-3-1 của mình liên tục dâng cao tạo áp lực ngay trên phần sân của đối thủ.
Hàng tiền vệ 5 người thì đấu kỉ luật không ngại áp sát khóa chặt mọi lựa chọn chuyền bóng trung tuyến. Chiến thuật này hoàn toàn bóp nghẹt một Barcelona sở hữu các cầu thủ không mạnh về thể chất. Sau này chiến thuật pressing tầm cao ngày càng phổ biến và tiki taka cũng lụi tàn từ đó.
Các cầu thủ kế cận không đủ giỏi để tiếp tục thứ bóng đá này
Một trong những điểm yếu chết người của tiki taka là đòi hỏi các cầu thủ phải cực kì ăn ý với nhau ( thường là ăn tập với nhau từ nhỏ ) nên khi cần tìm người thay thế các cầu thủ đã lớn tuổi là cực kì khó khăn.
Thêm vào đó thời huy hoàng của tiki taka thì trong đội bóng thường có ít nhất 4 cầu thủ có khả năng solo qua người tốt, thế hệ vàng của họ đã già nhưng muốn tìm kiếm những cầu thủ sở hữu những tố chất như vậy là rất khó, chuyện một lò đào tạo có thể ra mắt 1 lứa cầu thủ xuất chúng, ăn ý nhau như vậy là chuyện trăm năm có một. Nên khi những Xavi, Ineresta, Sergio Busquets già đi những đội chơi tiki taka cũng dần đánh mất vị thế.
Kết luận
Như vậy bài viết trên đã giải thích thuật ngữ tiki taka là gì, giới thiệu cách triển khai, quá khứ huy hoàng của những đội bóng sở hữu lối chơi này. Với người dân xứ Catalan tiki taka đã trở thành biểu tượng, niềm tự hào của nền bóng đá nơi đây. Hy vọng với bài viết này khán giả đã có những góc nhìn mới hơn về lối chơi hoa mỹ này và hiểu hơn về lịch sử của tiki taka.
